قلم توانای استاد « سید علی آل داوود » در تاریخ

معرفینامه :

استاد« سید علی آل داود»، در سوم فروردین ماه 1331 در شهر خور، مرکز بلوک جندق و بیابانک )نایین(، چشم به
جهان گشود. پدر او «سیدعبدالحسین» ادیب آلداود )1386-1314ق(، از کارکنان وزارت معارف و عموی
وی استاد« حبیب یغمایی» )1363-1280ش(، نویسنده، شاعر، صاحب امتیاز و مدیر مسئول مجلۀ یغما بود. او
نوادۀ « اسد الله منتخب السادات یغمایی جندقی )1350-1279ق(، از شاعران، منشیان و دبیران جندق و بیابانک بود که
مدتی دبیری «نایبیان کاشان» را برعهده گرفت.
نسب این خاندان به« سیدداود»، از نوادگان امام موسی کاظم )ع(، میرسد؛ از این رو منتخب السادات، برای خود نام خانوادگی« آل داود »را برگزید )یغمایی، »وفیات معاصرین«، 274 .)سیدعلی تحصیلات خود را تا پنجم دبیرستان در زادگاهش گذراند و از دبیرستان ادب اصفهان دیپلم گرفت. او در 1349ه. ش به دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران راه یافت و در رشتۀ حقوق سیاسی لیسانس گرفت. او در آنجا از محضر استادانی چون «حمید عنایت» بهره برد. پس از گذشت سه سال دوری از دانشگاه، برای ادامۀ تحصیل در رشتۀ جامعه شناسی به دانشگاه تهران وارد شد، ولی در سال سوم، از ادامه تحصیل منصرف شد و از آن پس هیچگاه به دنبال تحصیلات دانشگاهی نرفت.
استاد «آل داود» در 1351 ه.ش یعنی زمانی که در دانشکدۀ حقوق به تحصیل مشغول بود، با راهنمایی و معرفی« حسین خدیوجم»، به بنیاد فرهنگ ایران راه یافت )نامۀ اقبال، 16 ،)او به مدت دو سال همکار پاره وقت این بنیاد بود. از 1352 ه.ش مدیر داخلی «مجلۀ یغما »شد و به طور منظم، مدتی با این مجله همکاری کرد.
او دوباره در 1355ه. ش همکاری خود را با بنیاد فرهنگ ایران از سر گرفت و در آنجا بود که از محضر استادانی چون« پرویز ناتل خانلری»، محمد پروین گنابادی، حسین خدیوجم، مهرداد بهار و محسن ابوالقاسمی بهره جست. این قرابت و ارتباط با استادان فن، در تکمیل معلومات و اندوخته های علمی استاد آل داوود ، تاثیر بسزایی داشت. تا آذر 1357 در آنجا فعالیت کرد؛ اما شغل بعدی او وکالت دادگستری بود.
از ابتدای 1365 ش به عنوان مؤلف و ویراستار، با مرکز دایره المعارف بزرگ اسلا می، همکاری کرد که این همکاری همچنان ادامه دارد. او در 22 مجلد این دایرهالمعارف که تاکنون به چاپ سپرده شده است، بیش از صدوپنجاه مقاله در زمینه های تاریخی و ادبی به رشتۀ تحریر کشیده است که از جمله میتوان به مدخلهای آل مظفر، آیینۀ اسکندری، ابوالسحاق اینجو، آل کرت و اخوت )انجمن( اشاره کرد.
آل داود از 1374 ه.ش علاوه بر فعالیت در این مرکز، با فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تالیف دانشنامۀ زبان و ادب فارسی در شبه قارۀ هند نیز همکاری دارد که معاونت بخش ادبیات آن بر عهده او بوده است )فرهنگ ناموران معاصر ایران، جلد اول(. او تاکنون مقاله های فراوانی در نشریه های نامۀ فرهنگستان، نشر دانش، فصلنامۀ تاریخ معاصر، معارف، تحقیقات اسلامی و … با چاپ رسانیده است.

آثار: الف( تصحیح: 1 -اسرارالشهود فی معرفت الحق المعبود، اسیری الهیجی، تهران، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی )پژوهشگاه علوم انسانی(، 1368 ش. 2 -تاریخ الفی، قاضی احمد تتوی و آصفخان قروینی، تهران، فکر روز، 1378 ش. 3 -دستوراالعقاب ]مجموعۀ رسالههای انتقادی و سیاسی از اوایل عصر قاجار[، میرزا مهدی نواب طهرانی، نشر تاریخ ایران، 1377 ش. 4 -دو سفرنامه از جنوب ایران، در سالهای 1256 ق – 1307 ق. سفرنامۀ اول )شرح سفر یکی از دیوانیان عصر محمدشاه قاجار از اصفهان به شیراز(. سفرنامۀ دوم )شرح سفر محمدحسن میرزا مهندس ]قاجار[ و علیخان مهندس از تهران به شیراز(، امیرکبیر، 1368 ش. 5 -دیوان صفایی جندقی، تهران، آفرینش،
1370 ش. 6 -دیوان هنر جندقی، تهران، ]تاالر کتاب[، 1363 ش. 7 -مثنوی یوسف و زلیخا و شمس و قمر، خواجه مسعود قمی، تهران، آفرینش، 1369 ش. 8 -مجموعۀ آثار یغمای جندقی )جلد اول(، شامل دیوان اشعار یغمای جندقی، تهران، توس، چاپ دوم، 1367 ش. )جلد دوم( شامل مکاتیب و نامها با تصویری کلی از سیمای والیت جندق و بیابانک از سوی مصحح، تهران، توس، 1362 ش. 9 -مقدمه بر دیوان حافظ، تهران، هیرمند ]چاپ کوهی کرمانی[، 1367 ش. 10 -نامۀ اقبال، یادنامۀ اقبال یغمایی )1376-1295 ش(، تهران، هیرمند، 1377 ش. 11 -نامهای امیرکبیر بانضمام نوادراالمیر، تهران، نشر تاریخ ایران، 1371 ش. 12 -امیرکبیر و ناصرالدین شاه، انتشارات رایزن، 1395. ب( تالیف و گردآوری: 1 -برگزیدۀ اشعار یغمای جندقی، تهران، امیرکبیر، 1365 ش. 2 -شرح احوال و اشعار حریف جندقی خویی، مقدمۀ محمد امین ریاحی، تهران، فتحی، 1366 ش. 3 -مثنوی شمس و قمر، انضمام غزلیات و اشعار پراکنده، سرودۀ خواجه مسعود قمی )م 890ق(، اسالمآباد )راولپندی(، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، 1368 ش/1409 ق. 4 -نایب حسین کاشانی.

و آثار برگزیده ی زیادی که شرح مفصل آن در یک Pdfجداگانه به پیوست در کانال شجره نامه ی بیاضه قرار گرفته است .از همسر استاد آل داوود « بانو منصوره ی سپهری ، فرزند « مرحوم حاجی خان سپهری » از همسر اول ایشان به نام «حاج بتول ثقفی » از بزرگان اهل قلم و فرهیختگان، کتابی مختص پایان نامه ی خود به نام « بیاضه روستایی کهن » به مقدمه ی استاد گنجی و انتشارات امیر کبیر در دهه ۱۳۷۰ منتشر کرد که حاصل گرد آوری مجموعه ایی از اطلاعات میدانی و جذاب تاریخیست .
استاد آل داوود در مقام یک تاریخ نویس و محقق بزرگ ایرانی کتابی تحت عنوان « کتابشناسی توصیفی خوربیابانک » از منطقه به یادگار گذاشته است که آدرس و كد بیشتر نشریات و شنآسایی آثار اهل قلم در منطقه است و آثاری به نثر و نظم از «مراثی » و اداب اعزاداری در منطقه ی «بیابانک » به جای مانده است .
از استاد آل داوود و منصوره ۲ به جای مانده « طلاییه و پرهام » دختر و پسر ایشان در تهران سکونت دارند .اگر چه فامیل آل داوود را برگزیدند اما این ثروت کتابت وتبحر در نویسندگی و قلم شیوا در نثر و نظم را از جد بزرگ خود « یغمای بزرگ جندقی » به ارث برده و همین بهانه ایی شد تا بزرگترین و جامع ترین اثر پیرامون یغما به نام « یغمایی جندقی » کتابی در جلد به قلم ایشان تالیف و‌در لیست آثار ملی ایران جایگاهی داشته باشد .
برای استاد قلبا آرزوی توفیق و سلامتی دارم و ممنونم که برای منطقه ی مظلوم و‌محبوب بیابانک افتخار آفریدند ، و طول عمر با عزت و شرافت از درگاه حق و حقیقت برای ایشان و این دودمان آرزو مندم .

تهران .محمد رضا فاضلی .پاییز ۹۶