ثبت «قلعه ی بیاضه» در فهرست آثار ملی ایران

آثار تاریخی و با ارزش ایران در زمره ی آثار ملی قرار میگیرد و هرچند وقت یکبار در حفظ و نگهداری آن مبالغی پرداخت شده در برنامه های گردشگری و در معرفی ایران به دنیا و جذب گردشگر و صنعت توریسم و چیدمان رقابتی بازار این صنعت ، نامی از آن در محافل برده می شود.

 اما ثبت یک اثر تاریخی و ملی یک منطقه در لیست آثار ملی دنیا کار ساده ایی نیست و از آنجا که این اماکن متولی خصوصی ندارد ، این کار معمولا بدست علاقمندان آن اثر و یا محل و یا توسط خود میراث فرهنگی انجام می شود . اما قلعه ی بیاضه به همت شخص علاقمندی که سالها در بیاضه ساکن بود انجام شد . این شخص که میراث نیاکان بیاضه را از چنگال بی توجهی نجات داد کسی نیست جز « سید حبیب الله هاشمی » فرزند آسید غلامرضا هاشمی که سالها پیش با دیدن خرابی و بی توجهی مسولان و مردم نسبت به این اثر ملی و تاریخی آنرا از خطر تخریب نجات داد ، من و مردم بیاضه شخصا این کار وی را سپاس گفته از وی به خاطر تحمل دشوار این راه پر فراز و نشیب خسته نباشید و بدینوسیله اطلاعات تکمیلی این واقعه را خدمت مردم و علامندان این سرزمین منتشر و و از وی قدر دانی میکنیم ، متن ذیل اصل این ماجرا به قلم خود ایشان تقدیم شما می گردد … درود بی کران بر دستانی که برای آبادانی وطن و مخصوصا سرزمین پدر می کوشند .

به قلم سید حبیب الله هاشمی

[Forwarded from سیدحبیب هاشمی]
سلام
درخصوص ثبت ملی قلعه و آغاز تعمیرات آن من فکر می کنم خود بنده آغاز گر آن بودم و شاید بیشتر از هرکسی (البته در 20 سال گذشته) برای قلعه زحمت کشیدم و بیشترین خدمت را به عمران قلعه نمودم.
می خوای بدونید چگونه و چطوری؟
تا حالاهم دوست نداشتم اعلام کنم . می خواستم فی سبیل الله بی نام بمونه
ولی برای اینکه یک عده فکر نکنن که فقط اونا دارن دل می سوزونن بقیه هیچ کار نمی کنن بعداز حدود 18سال خدمتتون عرض می کنم.

در سال 77 بود که بدلیل شکستگی لوله آب آشامیدنی جلوی حسینیه و افتادن آب پای قلعه و نشست خاک، متأسفانه یکی از برج های قلعه ( برج روبروی مسجد جامع) دچار شکستگی شد و تقریبا با شکاف بزرگی که بین برج و قلعه ایجاد شده بود نزدیک به تخریب بود.
لذا با سازمان میراث فرهنگی اصفهان تماس گرفتم گفتند گزارش کنید. با کمک آقای طاهری (نماینده شورا) نامه ای به میراث فرهنگی اصفهان زدیم ولی هرچه صبر کردیم هیچ اقدامی نکردند.
البته یک گروه از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به سرپرستی خانم کندری آمدند و ظرف یک هفته تحقیق گزارش حدود 80 صفحه ای خوبی آماده کردند و بنده و آسید احمد حسینی از اول تا آخر همراه آنها بودیم و کمکشان کردیم تا پس از نهایی شدن یک سری کپی از گزارش به ما بدهند.

در سال 78 نامه ای مستقیما به سازمان میراث فرهنگی تهران زدم و با تأییدیه و معرفی نامه شورا و همچنین جزوه 70 صفحه ای خانم کندری ( باستان شناس دانشگاه تهران) ، خودم حضوری بردم میراث فرهنگی تهران.
رئیس سازمان آن زمان آقای مهندس بهشتی بودند و جانشینش فکر کنم همین آقای مشائی بود. در یک هفته سه بار رفتم تا تونستم خودش را ببینم و نامه و گزارش را دادم . خیلی متأثر شد و تعجب کرد از وجود چنین قلعه ای در استان اصفهان.
به ایشان گفتم ما دوچیز میخواهیم اول نجات قلعه از تخریب که یک برج آن و طبقات بالایی در حال ویران شدن است و دوم ثبت قلعه 3000ساله بیاضه در آثار ملی ایران

دقیقا یادم هست که همان زمان روزنامه نوشته بود در یزد یک ساختمان دوطبقه 120 ساله را جزو آثار ملی آورده بودند من آن روزنامه را نیز برده بودم.
آقای مهندس محب علی معاونت حفظ و احیاء تهران نامه ای به میراث فرهنگی اصفهان زدند و خواستار نجات قلعه و اختصاص بودجه شدند.

ضمنا در میراث تهران به من گفتند اگر بتوانی عکس یا فیلمی از وضعیت قلعه بیاری شاید بتوانیم کمکی بکنیم.
آن زمان چون مثل حالا دوربین دیجیتال نبود از حسین امیری (عکاسی خور) دعوت کردم براش آژانس گرفتم و با هزینه شخصی خودم تعدادی عکس با کیفیت چاپ کردیم و فیلم مختصری (فیلم قدیمیVHS)از بیرون و داخل و وضعیت شکستگی ها وقسمتهای درحال تخریب قلعه آماده کردم و تحویل معاونت حفظ و احیاء سازمان میراث فرهنگی تهران دادم.
(نامه پیوست)
اگه بدخط است ببخشید نامه برای 17سال قبل است.

کماکان پیگیر ماجرا بودم . باز دیدم از طرف اصفهان تعلل می کنند و قرار نیست کاری بکنند مقاله ای آماده کردم و با هماهنگی و همکاری دوستان بزرگوار آقایان غلامرضا و حمیدرضا رفیع در روزنامه همشهری شماره 2121 مورخه 29 اردیبهشت 1379 منتشر کردیم .
تیتر روزنامه با عنوان ” یادگار ساسانیان فرو می ریرد” به حدی جنجالی بود که خود میراث فرهنگی تهران واصفهان پیگیر ماجرا شدند .
یک نسخه روزنامه را با نامه ای مجددا برای معاونت حفظ و احیاء تهران بردم و در نامه بر کم توجهی مردم به ارزش آثارباستانی و بی توجهی مسئولین کشوری و استانی به حفظ میراث فرهنگی تاریخی و مجددا در خواست تعمیر و ترمیم قلعه و ثبت در فهرست آثار ملی ایران تأکید کردم.
(تصویر پیوست روزنامه همشهری)
نسخه رنگی آن در آرشیو سایت همشهری موجود است

 

خوشبختانه این مقاله و پیگیری های بعدی جواب داد و بلافاصله 10 میلیون تومان به تعمیر قلعه اختصاص داده شد و بلافاصله مرحوم استاد اسدالله خاکسار مشغول کار شدند و برج روبروی مسجد جامع را مرمت کردند. هرچند مدتی بعد بدلیل نشست دوباره کوچه جلوی حسینیه ، دوباره این برج شکست و این بار خود میراث فرهنگی جدی تر و قوی تر وارد شد.
خوشبختانه چند ماه بعد در تاریخ 1380/10/1 قلعه تاریخی بیاضه با شماره ثبت 4701 بعنوان اثر ملی در فهرست آثار ملی ایران و اولین اثر ثبت شده ملی در منطقه بیابانک ثبت شد و در سازمان میراث فرهنگی دارای ردیف بودجه سالانه قرار گرفت.
حالا این بودجه ها چه مقدار آن در طول مسیر اصفهان- نایین- خور به بیاضه می رسد والله اعلم.

(درپایان، تصویرپیوست حاوی فهرست آثارملی و تاریخی مهم منطقه را ببینید و به قلعه خودتان افتخار کنید)
سیدحبیب اله هاشمی – تابستان1395

بارها در محافل عمومی گفتم ، بازم تاکید میکنم اگر کسی در حد گذاشتن یک آجر بر روی یکدیگر به همین مقدار باعث آبادی این سرزمین و کل منطقه ی بیابانک شده باشد باید از وی تشکر و قدردانی شده و نام وی جاودان بماند با این حال هستند کسانی که خدمت کنند و هرگز نمی توان نام و نشانی از آنان پیدا کرد.و سید حبیب آخرین آنها نخواهد بود که با دستان خالی اینکار بزرگ را به سر انجام رساند

 

تهران .محمد رضا فاضلی . تابستان 96